Các chất gây ô nhiễm không khí được thải ra từ ô tô và nhà máy, bay vào không khí từ các trang trại chăn nuôi và thậm chí đến từ mặt đất và các nguồn tự nhiên khác. Các chất gây ô nhiễm không khí phổ biến được tìm thấy xung quanh chúng ta và chúng có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như hủy hoại môi trường.
Các chất này được tìm thấy ở dạng hạt rắn, chất lỏng hoặc khí và nhiều chất trong số đó được tạo ra bởi hoạt động của con người. Theo một báo cáo gần đây của Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, ô nhiễm không khí độc hại bao trùm hầu hết mọi thành phố lớn và vẫn là mối đe dọa thực sự đối với sức khỏe của công chúng, bất chấp những tiến bộ mạnh mẽ trong vài thập kỷ qua. Hơn một nửa số người Mỹ sống ở những khu vực có mức độ ô nhiễm không khí nguy hiểm.
Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) đã nêu tên sáu chất gây ô nhiễm không khí phổ biến nhất. Những chất gây ô nhiễm này là ozone, chất dạng hạt, carbon mo-no-xit, oxit nitơ, lưu huỳnh di-o-xit và chì. Trong số sáu loại này, ozone và các hạt vật chất là phổ biến nhất và có hại nhất đối với sức khỏe con người và môi trường.
Ozone
Bao gồm ba nguyên tử oxy, ozone được tạo ra trên mặt đất bằng phản ứng hóa học giữa oxit nitơ (NOx) và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) khi có ánh sáng mặt trời. Tùy thuộc vào vị trí của nó trong khí quyển, ozone có thể “tốt” hoặc “xấu”.
Ozone “tốt” xuất hiện tự nhiên trong tầng bình lưu, cách bề mặt trái đất từ 10 đến 30 dặm và nó tạo thành một lớp bảo vệ sự sống trên trái đất khỏi các tia mạnh của mặt trời. Ozone “xấu” chứa khí thải xe cơ giới, khí thải công nghiệp, dung môi hóa học và các chất độc hại khác, tạo thành phần lớn các đám mây khói hình thành trên nhiều khu vực đô thị.
Vật chất hạt
Còn được gọi là bồ hóng, vật chất dạng hạt (PM) là hỗn hợp của cả các hạt rắn nhỏ và các giọt chất lỏng được tạo thành từ bất kỳ thành phần nào có khả năng gây nguy hiểm bao gồm axit, hóa chất hữu cơ và kim loại độc hại cũng như các hạt đất hoặc bụi. Các hạt vật chất rơi vào hai loại:
Các hạt thô có thể hít vào có đường kính từ 2,5 micromet đến 10 micromet. Chúng được tìm thấy gần đường và các khu công nghiệp bụi bặm. Các hạt mịn có kích thước 2,5 micromet hoặc nhỏ hơn và được phát ra trong các vụ cháy rừng và cũng có thể hình thành khi khí thải từ các nhà máy điện, nhà máy và ô tô phản ứng trong không khí. Cả hai loại đều có thể đi qua cổ họng và mũi rồi đi vào phổi.
Cacbon mo-no-xit
Carbon monoxide (CO) là một loại khí không mùi, không màu, không gây kích ứng nhưng rất độc phát ra từ quá trình đốt cháy, có thể làm giảm lượng oxy cung cấp vào các mô và cơ quan của cơ thể, bao gồm cả tim và não khi hít phải. Ở mức độ cao, carbon monoxide có thể gây tử vong. Hầu hết lượng khí thải carbon monoxide trong không khí xung quanh đều đến từ các nguồn di động.
Oxit nitơ
Nhóm khí có tính phản ứng cao được gọi là oxit nitơ (NOx) được thải ra từ quá trình đốt cháy ở nhiệt độ cao và thường xuất hiện dưới dạng mái vòm khói mù màu nâu trên các thành phố. Trong nhóm oxit nitơ, bao gồm cả axit nitơ và axit nitric, nitơ dioxide (NO2) là mối quan tâm lớn nhất đối với EPA. Nó góp phần hình thành ô nhiễm ozone và hạt mịn trên mặt đất, đồng thời có liên quan đến các tác động bất lợi đối với hệ hô hấp của con người.
Lưu huỳnh di-o-xit
Là một phần của nhóm được gọi là oxit lưu huỳnh (SOx), sulfur dioxide (SO2) là một hợp chất hóa học được tạo ra bởi các vụ phun trào núi lửa và các quá trình công nghiệp. Nguồn phát thải sulfur dioxide lớn nhất là từ quá trình đốt nhiên liệu hóa thạch tại các nhà máy điện. Khi có chất xúc tác như nitơ dioxide, sulfur dioxide có thể oxy hóa thành mưa axit. Nó cũng có liên quan đến nhiều tác động xấu đến sức khỏe hệ hô hấp.
Chì
Chì là một kim loại nặng độc hại, được tìm thấy tự nhiên trong môi trường. Đó là một chất gây ô nhiễm phổ biến trong các sản phẩm được sản xuất. Xe cơ giới và các ngành công nghiệp là nguồn phát thải chì lớn nhất, mặc dù lượng khí thải này đã giảm đáng kể 95% trong khoảng thời gian từ 1980 đến 1999 nhờ những nỗ lực quản lý, nhưng chúng vẫn là một mối lo ngại. Mức độ chì cao nhất trong không khí hiện được tìm thấy gần các lò luyện chì. Chì có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, chức năng thận, hệ miễn dịch, hệ thống sinh sản và phát triển cũng như hệ tim mạch.
